¹Erciyes University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Internal Medicine, TR-38000 Kayseri - TÜRKİYE
²Mehmet Akif Ersoy University, Food, Agriculture and Livestock Vocational Collage of Burdur, Veterinary Departmant, TR-15100 Burdur - TÜRKİYE DOI : 10.9775/kvfd.2021.26981 Bu çalışma, Ocak 2016-Eylül 2019 tarihleri arasında Kayseri ili ve çevre illerinden ishal olan buzağıların etiyolojisi ve predispozan faktörlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmaya toplam 270 yenidoğan ishalli buzağı dâhil edildi. Hayvan sahipleri ile yüz yüze görüşme yapılarak anaların aşılanma durumu, çift lik tipi, kolostrum alma durumu ve şekli gibi yönetimsel uygulamalar hakkında kapsamlı bilgi alındı. Etiyolojik ajanlar, lateral fl ow immünokromatografik test kitleri kullanılarak belirlendi. Bu inceleme sonucunda 270 ishal olgusundan; %21.9 (59) Cryptosporidium spp., %15.6 (42) E. coli K99+, %14.1 (38) bovine koronavirus (BCoV), %10.4 (28) bovine rotavirus (BRV), %9.3 (25) Cryptosporidium spp.+BRV, %8.5 (23) BRV+BCoV bulundu. Barınak türü açısından; %85,2"si (230) geleneksel, %14.8"i (40) modern tipti. Kolostrum alma durumu ile ilgili olarak; %7.4"ü (20) hiç kolostrum almamış, %11.1"i (30) yetersiz kolostrum ve %81.5"i (220) kolostrumu yeterli ve zamanında almıştır. Kolostrum alma durumu açısından; sahiplerinin verdiği bilgilere göre %7.4"ü (20) hiç kolostrum almamış, %11.1"i (30) yetersiz kolostrum, %81.5"i (220) ise kolostrumu yeterli ve zamanında aldığı kaydedildi. Ayrıca annelerin %36.7"si (99) aşılı, %63.3"ü (171) aşısızdı. Sonbahar mevsiminde doğanlara kıyasla, kış mevsiminde doğan buzağıların; 6.5 kat, bahar mevsiminde; 3.6 kat ve yaz mevsiminde; 5.2 kat daha fazla E. coli K99+"un neden olduğu ishal geliştirme olasılığı olduğu görüldü. Bu bulgular sadece klinisyenler ve araştırmacılar için değil, aynı zamanda hayvan sağlığı uzmanları, politikacılar, çift çiler vb. için de değerli bilgiler üretebilir. Keywords : Buzağı, Etiyoloji, İshal, Predispoze faktör