Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2022 , Vol 28 , Sayı 6
Hypothetical study of Small Hive Beetle Aethina tumida Infestation in Honeybees, Risk Commodities and Probabilities for Its Introduction in Türkiye
Ahmet Onur GİRİŞGİN1, Levent AYDIN1, Yunus Emre YÖRÜK1
1Bursa Uludağ University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Parasitology, TR-16059 Bursa - TÜRKİYE DOI : 10.9775/kvfd.2022.28027 Türkiye, dünyanın en büyük ikinci bal üreticisidir. Fakat bal ve arı ürünleri ihracatı, arıcılık endüstrisini tam olarak destekleyememektedir. Ülkede bal arılarında bulunan etkenler için yapılan harcamalarda en büyük payı zararlılar oluşturmaktadır. Küçük Kovan Kurdu (Aethina tumida) (KKK) Türkiye"de bulunmamasına rağmen, bu çalışmada risk değerlendirmesi ve ülkeye girişi durumunda verebileceği ekonomik zarar değerlendirmesi yapılmıştır. Risk değerlendirme süreci birkaç aşamada gerçekleştirilmiştir: a) tehlikenin tanımlanması; b) risk yollarının belirlenmesi; c) tanımlanmış yollara giriş için riskin değerlendirilmesi, d) ekonomik zararın değerlendirilmesi ve e) hastalıkların Türkiye"ye girişinden sonra endemik hale gelme riskinin değerlendirilmesi. Bu amaçla, Excel için Risk AMP eklentisini kullanan bir elektronik tablo, benimsenen yollara göre her bir giriş yolu için olasılık dağılımı ile oluşturulmuş ve simülasyonlar Monte Carlo yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Simülasyonlar için verilen varsayımlarla, Küçük Kovan Kurdunun Türkiye"ye giriş olasılık değeri, 1000 olay/gün için en düşük 0.17 (10.000 gün veya 27 yıl içinde 1.7) ile 1.000 olay/ithalat için en yüksek 0.6 (10.000 gün veya 27 yıl içinde 6) arasında değişmektedir. Giriş yolu olarak en yüksek olasılık meyve ithalatından (11/15), ikinci olarak toprak/kompost ithalatından (4/15) olabilecektir. Oluşturulan modelin 1000 yinelemesinden sonra KKK istilasının ortaya çıkma olasılığı ortalama 1.000 olay/gün başına 0.37"dir (10.000 gün veya 27 yılda 3.7). Son olarak, KKK"nun ülkeye girişinden sonra simüle edilmiş ortalama ekonomik zararı 523 milyon $ olarak bulunmuştur. Bu çalışmayla, Türkiye"de henüz görülmeyen KKK zararlısının, bulaşma risk olasılıkları ve ülkeye girişi halinde verebileceği ekonomik zararlar ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler : Aethina tumida, Küçük kovan kurdu, Risk, Türkiye