¹Bingol University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Pharmacology and Toxicology, TR-12400 Bingol - TURKEY
²Firat University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Pharmacology and Toxicology, TR-23200 Elazig - TURKEY
³Firat University, Faculty of Health Sciences, Department of Nursing, TR-23200 Elazig - TURKEY
⁴Firat University, Faculty of Medicine, Department of Biostatistics, TR-23200 Elazig - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2021.25921 Atraktilozid (ATR) karaciğer ve böbrekte ciddi hasarlar yapabilen bir toksindir. Buna karşın bileşiğin kandaki dağılımı ve kinetiği hakkındaki bilgiler yetersizdir. Bu çalışmada gas kromatografi-kütle spektrofotometre (GC-MS) ile Xanthium strumarium"daki atraktilozid seviyelerini, serum konsantrasyonunu ve zamana bağlı bazı farmakokinetik parametrelerini belirledik. Sıçanlara (80 mg/kg ATR) X. strumarium tohum ekstresinin mide sondası ile uygulanmasından sonra 0, 4, 6, 8, 12, 24, 36, 48, 60, 72, 96, ve 120. saatlerde kan alındı. Serum ve bitki örneklerinin ekstraksiyonu, hidrolizi ve türevlendirilmesi yapıldıktan sonra GC-MS cihazı ile analizi yapıldı. X. strumarium tohumlarında ATR seviyesi Ağustos"ta 3.043 mg/g, Eylül"de 3.502 mg/g ve Ekim"de 3.800 mg/g saptanmıştır. Bitkinin diğer kısımlarında ATR saptanmamıştır. ATR"nin Cmax değeri 10.77 μg/mL, Tmax 48 saat ve t1/2 6.07 saat olarak hesaplandı. Kandaki ATR seviyesinin dağılımının bilinmesi zehirlenmelerde semptomların başlangıcını, toksik etkilerin seyrini ve sağaltım planını belirlemeye yardımcı olacaktır. Ayrıca, bu çalışmadan elde edilen bulgular, ATR zehirlenmesi ile ilgili antidot çalışmalarına katkı sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler : Atraktilozid, GC-MS, Serum, Sıçan, Xanthium strumarium L.