¹University of Padova, Department of Animal Medicine, Production and Health, 35122, Padova, ITALY
²Ankara University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Reproduction and Artificial Insemination, TR-06110 Ankara - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2018.19641 Bu çalışmanın amacı, dişi İtalyan Akdeniz Mandalarında fizyolojik ve patolojik reprodüktif durumların frekansının belirlenmesidir. 3-14 yaş aralığındaki dişi hayvanlar (n=444) ultrasonografi (USG) ile görüntülenerek, toplam 7319 USG görüntüsü ile gebelik durumu, fötal cinsiyet, jinekolojik ölçümler ve patolojiler açısından analiz edildi. Gebelik oranı %38.75 ve ovaryum-genital kanal bozuklukları %11.71 olarak belirlenirken; gebe olmayan hayvanlarda en sık görülen patolojiler ovaryumun kistik dejenerasyonu (OKD), hidrosalpinks ve salpingitis (SALP), metritis, pyometra (METR) ve pnömovagina (PVAG) olarak tanımlanmıştır. OKD, uzun gün mevsimi süresince (Şubat-Haziran) ve 5 yaş üstü dişilerde (P<0.05) patolojik koşulların %4.27"sini temsil ederken; ortalama 3.12±0.54 cm dış ve 2.5±0.22 cm iç çapa sahip yuvarlak anekoik yapıların varlığı ile karakterizeydi. SALP sıklığı %6.75 ve 7 yaş üzeri mandalarda daha yoğun tespit edilirken; METR ve PVAG frekansları toplamda %0.67 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, reprodüktif kanalın bazı patolojik koşullarının belirlenmesine ek olarak gebelik ve doğum tarihinin ultrasonografik görüntüleme ile saptanmasının mandalarda reprodüktif bir yönetim aracı olarak kullanılabilirliği ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler : Manda, Reprodüktif patoloji, Reprodüksiyon yönetimi, Ultrasonografi