¹Naxçıvan Devlet Üniversitesi, Tebietşünaslık Fakültesi, Zoologiya Bölümü, Naxçıvan MR - AZERBAYCAN
²Nahçıvan Devlet Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Eczaçılık ve Stomatologiya Bölümü, Naxçıvan MR - AZERBAYCAN DOI : 10.9775/kvfd.2017.18033 Bu çalışma, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arazisinde bulunan Thymus kotschyanus ve Thymus collinus adlı kekik türlerinin koyunlarda gasrointestinal parazitlere karşı antelmentik etkisinin belirlenmesi amacıyla in-vitro ve in-vivo olarak yapılmıştr. Araştırmada antelmentik preparat olarak bu bitkilerin uçucu yağları ve ekstrakları (özüt) kullanılmıştır. In-vitro koşullarda sindirim sisteminden toplanan helmint türlerine (Trichostrongylus axei, Nematodirus abnormalis, Trichocephalus ovis, Haemonchus contortus) karşı antelmentik etki belirlenmiştir. Ayrıca in-vivo şartlarda ise doğal enfekte koyunlarda mide-bağırsak helmintlerine karşı antelmentik etki incelenmiştir. In-vitro koşullarda kontrol grubuna göre deney gruplarında helmintlerin daha kısa sürede öldükleri saptanmıştır. In-vivo şartlarda Th. kotschyanus uçucu yağının antelmentik etkisi %88.1, Th. collinus uçucu yağının ise %82.7 olarak bulunmuştur. Bu bitkilerden hazırlanan ekstraktların antelmentik etkisi sırasıyla %69.1 ve %63.5 olmuştur. Thymus kotschyanus uçucu yağı preparatından alınan sonuç özüte oranla %21.6, Th. collinus uçucu yağı preparatından alınan sonuç ise özüte oranla %23.2 fazla olmuştur. Araştırmanın sonuçları, her iki bitkinin hem uçucu yağından, hem de özütlerinden antelmentik preparatlar hazırlanarak, koyunların gastrointestinal parazitlerinin tedavisinde kullanılabileceğini ortaya koymuştur. Anahtar Kelimeler : Thymus kotschyanus, Thymus collinus, kekik, gasrointestinal parazit, Antelmentik