Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2022 , Vol 28 , Issue 5
The Expression Profile of Some Homeobox Proteins in the Bovine Liver During Prenatal Development
Uğur TOPALOĞLU1, Hakan SAĞSÖZ1, Mehmet Erdem AKBALIK1, Muzaff er Aydın KETANİ1, Berna GÜNEY SARUHAN1, Nurşin AYDIN1
1Dicle University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Histology and Embryology, TR-21280 Diyarbakır - TÜRKİYE DOI : 10.9775/kvfd.2022.27526 Homeobox proteinleri, birçok organizmada morfogenezis ve organogenezis gibi süreçlerin kontrol edilmesinde kritik roller üstlenmektedir. Bu proteinlerin bir kısmının karaciğerin oluşumu, gelişimi ve rejenerasyonuna da etki ettiği bilinmektedir. Bu nedenle çalışmamız; Homeobox proteinlerinin sığır fötal karaciğerinde gebeliğin farklı dönemlerinde bazı homeobox proteinlerinin lokalizasyonu ve ekspresyon yoğunluğunu göstermek, karaciğerin yapısal bileşenlerine katılıp katılmadığını ve olası fizyolojik rollerini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Çalışmada kesimhanelerden temin edilen gebeliğin farklı dönemlerine ait ve klinik olarak sağlıklı 27 adet fetüs kullanıldı. Kullanılan fetüslerin gruplandırılması da alın-sağrı uzunluğu (Crown-Rump Lenght; CRL) ölçümüne göre yapıldı. Belirlenen her gruptan alınan karaciğer örnekleri rutin histolojik prosedürlerinden geçirilerek immunohistokimya boyamasına tabi tutuldu. Boyama sonucunda gebelik dönemlerine göre karaciğer hepatositleri, arteria hepatika, vena interlobularis ve ductus biliferilerdeki HOXA10, HOXA11, HOXB6, TLX1, Dlx-5 ve HLX ekspresyon yoğunlukları karşılaştırıldığında gebelik süresince hepatositlerdeki reaksiyonun diğerlerine oranla daha güçlü olduğu görüldü. Ancak, HLX ekspresyon yoğunluğunun gebeliğin 2. ve 3"cü trimesterlarında gebeliğin 1. trimesterına göre anlamlı bir şekilde azaldığı belirlendi. Sonuç olarak bazı homeobox proteinlerinin fötal sığır karaciğerindeki hepatositlerde, arteria hepatika, vena interlobularis ve ductus beliferuslarda gebeliğin her döneminde benzer ve farklı düzeylerde ekspresse olması bu proteinlerin fötal karaciğerin gelişiminde ve fizyolojik aktivitesinde rol oynadıklarının önemli bir kanıtı olabilir. Keywords : Sığır, Fetüs, Hepatositler, Homeobox proteinler, Karaciğer