¹Institute of Microbiology, Faculty of Veterinary Science, University of Veterinary and Animal Sciences, 54000, Lahore, PAKISTAN
²Department of Microbiology, Faculty of Veterinary and Animal Sciences, The Islamia University of Bahawalpur, 63100, PAKISTAN
³Vaccine production section, INTERVAC (PVT) LTD, 18km Lahore Sheikhupura Road, Sheikhupura, PAKISTAN DOI : 10.9775/kvfd.2021.25732 Enterotoksemi, çiftlik hayvanları için tehlikeli hastalıklardan birisidir. Pakistan"daki profilaksinin başarısızlığı tip D monovalan aşıdan kaynaklanmaktadır. Sahadan izole edilen ve karakterize edilmiş toksinotipler kullanılarak enterotoksemiye karşı uygun maliyetli bir multivalan aşı geliştirmeye ihtiyaç vardır. Yöreye özgü (Punjab, Pakistan) karakterize edilmiş Clostridium perfringens toksinotipleri, A (MW551947.1), B (MW332247.1) ve D (MW332258.1) (n=1 her biri için) kullanıldı. Bu toksinotipler, kültür ortamında yüksek miktarda alfa, beta ve epsilon toksinlerinin üretiminde kullanıldı. Her bakterinin koloni oluşturan birimleri (KOB) standart plak sayım yöntemiyle belirlendi ve aşı dozu olarak 106 CFU/mL kullanıldı. Yağ adjuvanlı ve alum presipite monovalan, bivalan ve multivalan aşılar hazırlandı. Formüle edilen aşılar stabilite, sterilite ve güvenlik testlerinden geçirildi. Bakterin + toksoid yağ adjuvanlı aşı, tavşanlarda aşılamadan sonraki 28. günde yüksek (868.25±3.54 IU/mL) antikor titresine yol açtı ve eprüvasyon sonrası %100 koruma gözlendi. Saha çalışmalarında multivalan bakterin + toksoid yağ adjuvanlı aşı kullanıldı. Aşılamadan 4 ay sonra koyun (1294.81±1.90 IU/mL) ve keçilerde (1091.85±2.51 IU/mL) antikor yanıtında artış saptandı. Deneysel ve saha çalışmaları sırasında ticari aşının daha yüksek antikor titresi üretmediği gözlendi. Hayvanların C. perfringens enfeksiyonlarına karşı aşılanmasında multivalan bakterin + toksoid yağ adjuvanlı aşının mükemmel bir aday olduğu kanıtlandı ve bu aşı sahada kullanılmak üzere spesifik ve etkili bir bağışıklık yanıtı üretti. Keywords : Alfa, Bakterin, Beta, Epsilon, Toksoid, Aşı