¹Kafkas University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Microbiology, TR-36300 Kars - TURKEY
²Republic of Turkey Ministry of Agriculture And Forestry, Erzurum Veterinary Control Institute, TR-25070 Erzurum - TURKEY
³Kafkas University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Pathology, TR-36300 Kars - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2020.24380 Brucella melitensis, Campylobacter spp., Listeria spp., Chlamydophila abortus gibi bakteriyel ajanların neden olduğu infeksiyöz koyun abortları, koyun işletmelerinde önemli ekonomik kayıplara yol açarlar. Enzootik koyun abortlarına neden olan C. abortus ve sayılan diğer bakterilerin çoğu aynı zamanda bulaşıcı ve zoonotiktir. Doğru ve zamanında yapılan "iyi veteriner hekimlik" uygulamaları salgının idaresinde son derece önemli olup enfeksiyon kaynaklı ekonomik kayıpları minimum seviyeye indirmektedir. Bu çalışmada, Artvin ili Şavşat ilçesinde 850 Hemşin koyunu bulunan iki işletmede gözlenen infeksiyöz koyun abortlarının teşhis edilmesi ve salgının idaresi amaçlanmıştır. Hastalık, atık beş kuzuya ait fötal dokularda C. abortus DNA"sının konvansiyonel ve real-time PCR"ler ile saptanması ile teşhis edilmiştir. Teşhis, immunohistokimyasal yöntemlerle doğrulanmıştır. Salgın yönetimi kapsamında, atık yapan koyunlar ayıklanmış, 5 mL/koyun dozda oksitetrasiklin ile İ.M. yolla 24 saat arayla 5 defa sağaltılmış ve elden çıkarılıncaya kadar 3-4 hafta süresince beslenmiştir. Gebe koyunlara, ilk uygulama, 3 gün sonra ikinci uygulama ve 5 gün sonra üçüncü uygulama şeklinde İ.M. yolla 5 mL/koyun dozda oksitetrasiklin uygulanmıştır. Ayrıca bu hayvanlara 3 gün süresince 0.5 L suya 15 mL katılmak üzere aminoasitmineral takviyesi de yapılmıştır. İlk ilaç uygulamasını takiben profilaktik amaçlı, 20 mg/kg c.a./gün dozda tetrasiklinin günde bir kez olmak üzere 3-5 gün süreyle içme sularına katılması tavsiye edilmiştir. Biyogüvenlik kapsamında, atık materyalleri sönmemiş kireçle kaplanarak toprağa 1.5 m derinlikte gömülmüş ve kontamine alanlar %0.5"lik çamaşır suyu ile günde bir kez olmak üzere 3 gün süreyle dezenfekte edilmiştir. Ulusal pazarda aşının olmayışı ve ileri gebe koyunlarda aşı uygulanması ile ilgili bazı endişelerden dolayı koruyucu bir aşılama yapılamamıştır. Koyun sürüleri doğum sezonu bitene kadar 4-5 hafta süreyle yakından takip edilmiştir. Keywords : Chlamydophila abortus, Hemşin koyunu, Salgın yönetimi, Şavşat, Artvin