¹Izmir/Bornova Veterinary Control Institute, Department of Virology, TR- 35030 Izmir - TURKEY
²Izmir/Bornova Veterinary Control Institute, Diagnostic Laboratory of Honey Bee Diseases, TR- 35030 Izmir - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2020.24154 Parazitler ve viruslar koloni kayıplarına sebep olan önemli etkenlerdir. Bu çalışmada Türkiye arılıklarından koloni kaybı şikayeti ile gelen örnekler yedi viral etken; İsrail akut arı felci virusu (IAPV), deforme kanat virusu (DWV), sacbrood virusu (SBV), akut arı felci virusu (ABPV), siyah kraliçe hücre virusu (BQCV), kaşmir arı virusu (KBV), kronik arı felci virusu (CBPV) ve paraziter etkenler olan Nosema, Varroa ve Tropilaelaps spp. yönünden incelenmiştir. Bu amaçla 2016 yılından dokuz, 2017 yılından 38 ve 2018 yılından ise 29 örnek teste tabi tutulmuştur. Koloni kaybı yaşanan arılıklarda en fazla tespit edilen virus %44.7 ile DWV olmuştur. İkinci en yaygın virus ise %35.5" le ABPV"dir. BQCV, SBV, CBPV ve IAPV prevalansı ise sırasıyla %28.9, %22.3, %18.4 ve %6.5 olarak bulunmuştur. KBV ise örneklerin hiçbirinde tespit edilmemiştir. Parazitolojik incelemeler sonucunda Nosema 10 arılıkta belirlenirken, Varroa 21 arılıkta tespit edilmiştir. Yedi arılıkta ise hem Nosema hem de Varroa belirlenmiştir. Tropilaelaps spp. ise örneklerin hiçbirinde bulunmamıştır. Bazı örneklerde ikili, üçlü, dörtlü ve hatta beşli viral etkenler aynı anda tespit edilmiştir. Sonuç olarak, koloni kayıplarına yol açabilecek birçok faktör vardır, özellikle virüslerın ve miks enfeksiyonların azalan kolonilerde önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Keywords : Apis mellifera, Arı virusları, Koloni kaybı, Nosemosis, Turkey, Varroasis