¹Department of Obstetrics and Gynecology, Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, TR-36100 Kars - TURKEY
²Department of Biochemistry, Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, TR-36100 Kars - TURKEY
³Department of Reproduction and Artificial Insemination, Faculty of Veterinary Medicine, Balikesir University, TR-10463 Balikesir - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2018.20222 Bu çalışmanın amacı üreme sezonunda controlled internal drug release (CIDR) ile senkronizyon sonrasında gebe ve gebe olmayan Abaza keçilerinde oksidatif/nitrosatif stres, leptin ve progesteron konsantrasyonlarının belirlenmesidir. Bu amaçla, klinik olarak sağlıklı 2-4 yaşlı 40 Abaza keçisine 0. gün CIDR intravaginal olarak yerleştirildi ve 9. gün equine chorionic gonadotropin ile prostaglandin F2α enjekte edildi. CIDR 11. gün çıkarıldı. Uygulama sonrasında östrus takibi yapılarak keçiler fertil tekeler ile çiftleştirildi. Senkronizasyona başlamadan 8 gün önce, 0. gün, 11. gün ve çiftleşme günü kan alındı. Çiftleşmeden sonraki 30. gün transrektal ultrasonografi ile gebelik muayenesi yapıldı. Biyokimyasal ölçümler için 40 keçiden (30 gebe + 10 gebe olmayan) elde edilen kan serumu kullanıldı. Gebe olan keçilerle gebe olmayan keçiler karşılaştırıldığında malondialdehid (MDA), nitrik oksit (NO), total oksidan kapasite (TOC), total antioksidan kapasite (TAC) ve endotelyal NO sentez (eNOS) aktiviteleri anlamlı olarak yüksek bulundu (P<0.05). eNOS aktivitesi ve TOC konsantrasyonları gebe olan keçilerde gebe olmayan keçilere göre 11. günde anlamlı olarak daha yüksekti (P<0.001). Serum P4 konsantrasyonu gebe olan grupta 11. günde arttı ve tüm gruplarda çiftleşme günü -8, 0. ve 11. günlere göre azaldı (P<0.001). Sonuç olarak, CIDR uygulaması Abaza keçilerinde oksidatif ve nitrozatif stresi arttırdığı tespit edildi. Keywords : Abaza keçisi, Senkronizasyon, eNOS aktiviteleri, Leptin, Nitrik oksit, Progesteron