¹Department of Animal Nutrition and Nutrition Diseases, Faculty of Veterinary Medicine, Ondokuz Mayıs University, TR-55139 Samsun - TURKEY
²Department of Pharmacology and Toxicology, Faculty of Veterinary Medicine, Ondokuz Mayıs University, TR-55139 Samsun - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2017.18007 Bu çalışmada, kuzu bitirme karma yemlerinde artan düzeyde ham proteinin (HP) Bafra kuzularında sindirilebilirlik, rumen pH"sı, büyüme performansı, uçucu yağ asitleri (UYA), amonyak azotu (NH3-N) ve bazı kan parametreleri (serum üre, glukoz ve total protein) üzerine etkileri araştırıldı. Araştırmada, 3-3.5 aylık yaşta, ortalama 24±0.4 kg canlı ağırlığında 30 adet Bafra erkek kuzusu kullanıldı. Araştırmada kuzular her bir grupta 10 adet olacak şekilde rastgele 3 gruba dağıtıldı. Deneme gruplarında kullanılan konsantre yemin ham protein (HP) içeriği %11, 14 ve 17 olacak şekilde düzenlendi. Her bir deneme grubu rasyonu %80 konsantre yem ve %20 fiğ samanından oluşturuldu. Kuzular günde iki kez olacak şekilde 60 gün süre ile ad libitum beslendi. Tüm deneme grupları arasında ortalama yem tüketimleri benzer bulundu. En iyi yemden yararlanma oranı (5.19) %17 HP içeren konsantre yem tüketen grupta kaydedildi. Ortalama besi sonu canlı ağırlık ve günlük canlı ağırlık artışları %17 HP içeren bitirme yemlerini tüketen grupta istatistiksel olarak önemli derecede (p<0.05) yüksek bulundu. Rasyonda HP düzeyinin artması KM ve OM sindirilebilirliğini etkilemedi fakat %17 HP içeren grupta HP sindirilebilirliği önemli derecede yüksek saptandı (P<0.05). Rasyonda artan HP düzeyinin ruminal NH3-N seviyesini yükselttiği (P<0.05), pH ve butirik asit seviyesini etkilemediği, asetik asit ve asetik asit:propionik asit oranını artırdığı (P<0.05), propionik asit oranını ise azalttığı (P<0.05) saptandı. Kan serum glikoz ve total protein düzeyi rasyonun HP düzeyinden etkilenmezken, üre düzeyi ise %14 ve 17 HP düzeylerinde %11 HP düzeyine göre yüksek bulundu (P<0.05). En yüksek ekonomik değere %187.97 ile %17 HP"li grupta saptandı. Bafra kuzularının %17 CP ve fiğ saman içeren rasyonla beslenmeleri, diğer gruplardan daha yüksek canlı ağırlık artışı, en iyi FCR ve net kâr sağlamıştır. Sonuç olarak, bu çalışmanın bulguları daha büyük ölçekli çiftlik çalışmaları ile desteklenirse, Bafra kuzusu yetiştiricileri maksimum net kar elde etmek için %17 HP içeren bitirme yemi ile besleme yapmaları yönünde teşvik edilebilir. Keywords : Bafra kuzusu, Ham protein seviyesi, Besi performansı, Sindirilebilirlik, Rumen fermentasyonu, Kan parametreleri