¹Atatürk University Veterinary Faculty Department of Reproduction and Artificial Insemination, TR-25240 Erzurum - TURKEY
²Atatürk University Veterinary Faculty Department of Biochemistry, TR-25240 Erzurum - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2016.15741 Bu çalışmanın amacı, biyokimyasal ve reprodüktif parametreleri değerlendirmek suretiyle karahindiba ekstresinin (Taraxacum officinale extract, TOE) parasetamole bir alternatif olarak yangılı ve ağrılı durumlarda kullanımını araştırmaktı. Çalışmada sekiz haftalık yaşta toplam 24 adet erkek Sprague Dawley rat kullanıldı. Hayvanlar Atatürk Üniversitesi Deneysel Araştırma ve Uygulama Merkezi"nden temin edildi ve standart laboratuvar koşullarında tutuldu. Ticari pelet yemi ve taze içme suyu ad libitum olarak verildi. Ratlar beş gruba bölündü: Grup I (n= 6) kontrol grubu olarak adlandırıldı. Group II (n=6) TOE150 (150 mg/kg) olarak adlandırıldı. Grup III (n=6) TOE200 (200 mg/kg) olarak adlandırıldı. Grup IV (n=6) TOE250 (250 mg/kg) olarak adlandırıldı. Grup V (n=6) parasetamol (PRC) (2 g/kg) olarak adlandırıldı. Tedavi ardışık 8 gün boyunca uygulandı. Çalışmanın 9. gününde hayvanlar trankilize edilerek kesildi. Kan örnekleri, kauda epididimal sperm örnekleri ve testis dokuları toplandı. Rutin sperma muayeneleri yapıldı ve testis dokularının oksidatif stres düzeyleri ölçüldü. Reprodüktif organ ağırlıkları [toplam testis ağırlığı (TTW) ve toplam kauda epididimis ağırlıkları (TCEW)] kaydedildi. Diğer gruplarla karşılaştırıldığında motilite TOE250 grubunda anlamlı olarak yüksekti (P<0.05). Diğer gruplarla karşılaştırıldığında velosite PRC grubunda anlamlı olarak düşüktü (P<0.05). Diğer gruplarla karşılaştırıldığında ölü sperm oranı kontrol grubunda anlamlı olarak yüksekti (P<0.001). Diğer taraftan en düşük total kauda epididimal ağırlık (TCEW), TOE150 grubundaydı (P<0.05). Bütün gruplar arasında total testis ağırlığı (TTW) açısından fark yoktu. Malondialdehit (MDA) düzeyi PRC grubunda tedavi gruplardan anlamlı olarak yüksekti (P<0.05). Bunun yanında, glutatyon peroksidaz (GPx) düzeyi PRC grubunda diğer gruplardan düşüktü (P<0.001). Superoksit dismutaz düzeyi (SOD) PRC grubunda tedavi gruplarına göre anlamlı olarak düşüktü (P<0.001). En düşük katalaz (CAT) düzeyi PRC grubunda ve en yüksek glutatyon (GSH) düzeyi T200 grubundaydı (P<0.001). Sonuç olarak, TOE"nin PRC"nin alternatifi olarak kullanılabileceği ve bu nedenle PRC"nin biyokimyasal ve reprodüktif parametreler üzerine olumsuz etkilerinden kaçınılabileceği gözlenmiştir. Keywords : Karahindiba, Parasetamol, Reprodüksiyon, Rat, Biyokimyasal parametreler