¹Mugla Sıtkı Koçman University, Ula Ali Koçman Vocational School, Apiculture Program, TR-48640 Ula, Mugla - TURKEY
²Namık Kemal Universiy, Faculty of Agriculture, Department of Agricultural Biotechnology, TR-59030 Tekirdag - TURKEY
³Mugla Honeybee Breeding Association,Veterinarian, TR-48100, Mugla - TURKEY DOI : 10.9775/kvfd.2016.17186 Bu çalışmada, Amerikan Yavru Çürüklüğü (Paenibacillus larvae) hastalığına dirençli olan hijyenik balarısı ıslah programında Nosema enfeksiyon düzeyinin takibi amaçlanmıştır. Islah programında Apis mellifera anatoliaca ekotipi olarak adlandırılan Muğla balarısında 2012-2014 yılları arasında 5 dönem boyunca Nosema türleri ve nosema enfeksiyon düzeyi belirlenmiştir. Islah çalışması süresince kolonilere nosema için her hangi bir ilaç uygulaması yapılmamıştır. Beş dönem boyunca 123 kovanın nosema sporu bulaşıklığı takip edilmiştir. Spor sayısı- sıcaklık arasında negatif korelasyon (r = -0.115; P>0.01) ve spor sayısı nispi nem arasında pozitif korelasyon (r = 0.013; P>0.01) bulunmasına karşın ilişki istatistiksel olarak önemli değildir. Moleküler tanımlamada, beş sezon boyunca alınan örneklerde yalnızca N. ceranae sporu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, hijyenik arı yetiştirme programı süresince nosema enfeksiyon seviyeleri azaldığı gözlenmiştir. Fakat nosema sporlarının azalmasının nedeninin hijyenik davranışa bağlı olup olmadığına dair karar verebilmek için başka hijyenik çalışmalarda da gözlemler yapılmalıdır. Bu çalışma bugüne kadar Türkiye"deki ıslah program süresince Nosema düzeyinin takibini içeren en uzun süreli ve tek çalışmadır Keywords : Nosema ceranae, Nosema apis, Islah programı, Muğla ekotipi, Türkiye